Miażdżyca to jedna z najbardziej rozpowszechnionych i najgroźniejszych chorób układu krążenia. Powoduje ona stopniowe zwężanie się światła tętnic, co może prowadzić do zawałów i udarów. Na szczęście są sposoby, by skutecznie zmniejszać ryzyko zachorowania na miażdżycę.
Z tekstu dowiesz się:
-
jakie są przyczyny miażdżycy i jej skutki,
-
na czym polega profilaktyka miażdżycy tętnic.
Miażdżyca to przewlekły proces zapalny aorty oraz średniej wielkości tętnic, w tym tętnic biodrowych, szyjnych, wieńcowych czy nerkowych. Polega on na gromadzeniu się w tętnicach złogów cząsteczek cholesterolu LDL, makrofagów oraz komórek piankowatych, do których z czasem dołączają także elementy tkanki łącznej. Te złogi określa się mianem blaszki miażdżycowej. Zalega ona w tętnicy, zwężając jej światło, co prowadzi do ograniczenia przepływu krwi. Przewlekłe ograniczenie drożności jednej lub wielu tętnic jest przyczyną tzw. stabilnej choroby wieńcowej. Czasami jednak dochodzi do oderwania blaszki miażdżycowej, czego konsekwencją jest zamknięcie światła naczynia. Jeżeli całkowitemu zamknięciu ulega tętnica doprowadzająca krew do serca, mamy do czynienia z zawałem. Jeśli jest to jednak tętnica doprowadzająca krew do mózgu, dochodzi do udaru mózgu.
Przyczyny miażdżycy
Według niektórych badań istnieje około 250 czynników, które mogą wpływać na rozwój miażdżycy. Co ciekawe, blaszka miażdżycowa jest obecna nawet u noworodków i małych dzieci, ale jej ilości są znikome, przez co nie mają negatywnego wpływu na zdrowie. U dorosłych miażdżyca tętnic w pewnym stopniu może być efektem predyspozycji genetycznych. Przede wszystkim jest to jednak choroba, która ma związek z szeroko rozumianym stylem życia.
Wśród czynników, które powodują odkładanie się blaszki miażdżycowej w tętnicach, a więc są bezpośrednimi przyczynami miażdżycy, można wymienić:
- nieprawidłową dietę,
- palenie papierosów,
- niedobór aktywności fizycznej,
- spożywanie alkoholu.
Oprócz tego miażdżyca bywa związana m.in. z wysokim stężeniem cholesterolu LDL i triglicerydów w surowicy, niskim stężeniem cholesterolu HDL w surowicy oraz nadciśnieniem tętniczym.
Profilaktyka miażdżycy tętnic
Jak już wspomniano, miażdżyca jest ściśle związana ze stylem życia. Oznacza to, że możemy wpływać na wiele czynników zwiększających jej ryzyko. Jakie zatem działania powinna obejmować profilaktyka miażdżycy tętnic?
- Dobre tłuszcze w diecie
Badania naukowe jednoznacznie potwierdzają, że miażdżyca jest chorobą dietozależną. Do odkładania się blaszki miażdżycowej w tętnicach przyczynia się zwłaszcza spożywanie dużych ilości tłuszczów zwierzęcych, które wpływają na wzrost stężenia złego cholesterolu. Nie bez znaczenia jest także wysokie spożycie soli, która zwiększa ryzyko nadciśnienia. Dieta przeciwmiażdżycowa powinna uwzględniać tłuszcze pochodzenia roślinnego (oleje słonecznikowy i rzepakowy, oliwę z oliwek, margaryny roślinne) oraz ryby, które zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe. Ich spożycie zwiększa stężenie dobrego cholesterolu HDL, który obniż ryzyko zachorowania.
- Aktywność fizyczna
Bardzo wysoką skuteczność w redukcji stężenia złego cholesterolu LDL w organizmie wykazuje aktywność fizyczna. Oczywiście ważne, by była ona dopasowana do wieku, stanu zdrowia oraz możliwości danego pacjenta. Codzienny spacer, gimnastyka adekwatna do upodobań, pływanie, nordic walking – każdy rodzaj ruchu pozytywnie wpływa na krążenie, poprawia pracę serca oraz zmniejsza ryzyko zawałów serca i udarów.
- Rezygnacja z używek
Zarówno palenie papierosów, jak i picie alkoholu zmniejsza stężenie dobrego cholesterolu HDL, zwiększa stężenie cholesterolu LDL oraz uszkadza naczynia krwionośne. Dlatego profilaktyka miażdżycy tętnic powinna uwzględniać rzucenie palenia oraz maksymalne ograniczenie picia alkoholu.
Oczywiście należy pamiętać również o szeroko rozumianych zasadach zdrowego stylu życia. Należy unikać stresu, wysypiać się, a także wygospodarować czas na relaks i odpoczynek. Bez wątpienia istotne są regularne kontrole lekarskie i terapia innych chorób: nadciśnienia czy cukrzycy. Wszystko to pozwala znacznie zredukować ryzyko miażdżycy.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca
https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/viewFile/12175/10053
https://www.researchgate.net/publication/284162666_Miazdzyca_tetnic-_wybrane_aspekty
https://www.termedia.pl/Miazdzyca-profilaktyka-i-leczenie,8,1152,1,1.html
